Synteza asymetryczna – potężne narzędzie w rękach chemika
[Asymmetric synthesis – a powerful tool in chemist's hands]

Zuzanna Wrzeszcz (Szkoła Doktorska CHEM, PWr, Wrocław)


Przyjmując farmaceutyki mało kto zastanawia się nad tym jaką strukturę ma substancja 
czynna leku i w jaki sposób oddziałuje ona na organizm, że uzyskiwana jest odpowiednia 
odpowiedź farmakologiczna. Jeszcze mniej osób wie, że często substancje czynne leków 
mogą występować w dwóch, bardzo do siebie podobnych, formach będących względem siebie 
lustrzanymi odbiciami (enancjomery), jednak często mających zupełnie odmienne działanie. 
Dzieje się tak ze względu na wrodzoną specyficzną budowę przestrzenną aktywnych miejsc 
receptorowych enzymów występujących w naturze, w systemach biologicznych. Dlatego wysoce 
pożądane jest otrzymywanie cząsteczek w enancjomerycznie czystej postaci, aby uzyskiwać 
jedynie odpowiednie odpowiedzi farmakologiczne. W celu syntezy enancjomerycznie czystych 
związków chemik może albo zsyntetyzować mieszaninę obu form, będących względem siebie 
lustrzanymi odbiciami, a następnie rozdzielić ją na pojedyncze enancjomery lub, jak się 
okazuje, opracować znacznie bardziej wydajną syntezę asymetryczną zdolną do selektywnego 
wytwarzania żądanych związków. W prezentacji zostanie przedstawiona istota oraz 
istotność syntezy asymetrycznej, a także jej rys historyczny.